Ulusal Yayınlar

Tüm spor dallarında, elit sporcular ve olimpiyat seviyesinde sporcular yetiştirebilmenin en önemli basamaklarından biri yeteneğin keşfedilmesidir. Geçmişten günümüze yetenek seçimi ile ilgili çok sayıda araştırma yapılmıştır. Bu araştırmaların bir kısmı yetenek seçimini daha iyi ve isabetli şekilde yapabilmeyi sağlayacak model tasarımları üzerinde dururken, bir kısmı yeteneği belirleyen faktörleri, bir kısmı yeteneğin gelişimine yönelik basamakları ve diğer birçok konuyu tartışmaktadır. Uzun yıllardır incelenen ve geliştirilen yetenek seçimi modelleri üzerine yeni modeller de tasarlanmaya başlanmıştır. Bu derlemenin amacı 2020 yılı sonrasında yetenek seçimi üzerinde çalışılan güncel konuları bazı ana başlıklar altında sunmaktır. Bu derlemenin yetenek seçimi alanında araştırmalar yapan bilim insanlarına, antrenörlere, scoutlara, spor kulüplerine ve spor alanında çalışan tüm bireylere, alandaki en güncel durumu özetlemesi hedeflenmiştir.

Purpose: The number of Crossfit competitions held is increasing day by day. The factors affecting the results in these competitions have become an important research topic. This study aimed to analyze whether the results of an international Crossfit competition held in Turkey differ according to the age, height, bodyweight, training time, number of daily steps, and athlete history parameters of the competitors. Method: The competition consisted of six stages and includes eight categories created according to the level of the athletes. For the study, a questionnaire containing this information was applied to the competitors (n = 184; 133 men, 51 women) and the data obtained were statistically compared with the scores at the end of the competition. Results: The findings of this study showed that age, height, body weight, exercise duration, and athlete history parameters affected the results of the functional training competition. In particular, it was observed that the height factor significantly affected the results of the competition, and the tall athletes scored better in most categories (p < 0.05). In addition, it was observed that age and body weight parameters created significant differences in some categories and some stages. It has been determined that the competitors with more than 10,000 daily steps were more unsuccessful in the total ranking. The daily exercise time of the athletes who were successful in the competition was 75-90 minutes. It has been noted that they did Crossfit training 5 days a week and that all finalist athletes were also interested in sports branches other than Crossfit. Conclusion: The findings of this research can provide enlightening information about the parameters that should be taken into account by the organizers of Crossfit competitions during the preparation phase of the competition content and the athletes during the preparation phase for these competitions.

Günümüz futbolunda futbolcuların sık sık mevki değiştirdikleri ve bu mevki değişimleri sırasında tekrarlı sprintleri sıklıkla uygulaması gerektiği görülmektedir. Tekrarlı sprintlerin futbolda sıklıkla uygulanması gerekmesi, futbolda aerobik gücün yanında anaerobik kapasitenin de önemini arttırmaktadır. Bu araştırmanın amacı, tekrarlı sprint derecelerinin aerobik güç ile ilişkisinin incelenmesidir. Çalışmaya, Ankara’da ve Antalya’da, profesyonel futbol takımlarının alt kategorilerinde mücadele eden, 15-18 yaş grubundan 97 futbolcu dahil edilmiştir. Oyuncuların demografik özellikleri kaydedilmiştir. Futbolculara Yo-Yo testi ve tekrarlı (intermittent) sprint testi uygulanmıştır. Verilerin analizi için Pearson Çarpımlar Momenti Korelasyonu Testi ve mevkiler arası farklar için One-Way ANOVA Testi uygulanmış ve 0.05 hata ile karşılaştırılmıştır. Analiz sonucunda maxVO2değeri yüksek olan sporcuların tekrarlı sprint yorgunluk indeksi değerleri daha düşük olduğu görülmüştür. Sprint zamanları toplamı düşük olan sporcuların maxVO2 değerlerinin yüksek olduğu kaydedilmiştir ancak ilişki katsayısı (r = - 0.273) düşüktür. Sprint zamanları toplamı değerleri, başarılı olandan başlanarak mevkilere göre sıralandığında; forvet, orta saha, defans ve kaleci şeklindedir. Yorgunluk değerlerine göre sıralandığında ise; orta saha, defans, forvet, kaleci şeklinde bulunmuştur. Aerobik gücün yüksek olmasının, sporcuların tekrarlı sprint performansını olumlu yönde etkilediği kaydedilmiştir. Elde edilen verilere göre, aerobik güç seviyesi yüksek olan sporcuların sprint için ihtiyaç duyulan acil enerji kaynağı olan ATP-CP’yi daha çabuk yerine koyabildiği düşünülebilir. Futbol antrenmanlarında, tekrarlı sprintlerin yanında, aerobik güç antrenmanlarına da yer verilmesi futbolcuların performansının arttırılması için önemli olabilir. Ayrıca bazı mevkilerdeki sporcuların maxVO2 değerleri takım içerisindeki diğer sporculara göre düşük bulunmuştur. maxVO2 değerleri düşük olan sporcuların yorgunluk indeksi değerleri de performans açısından daha düşük değerde bulunmuştur. Aerobik dayanıklılık antrenmanlarının mevkilere göre tasarlanarak uygulanması, takımdaki tüm mevkiler için performansı olumlu yönde etkileyebilir.

Genetik faktörlerin atletik performansta önemli olduğu bilinen dayanıklılık, güç, kuvvet, kas fibril kompozisyonu gibi birçok bileşenle doğrudan ilişkisi bulunmaktadır. 2000 yılında Genom Projesi ile insan DNA dizisinin ortaya konması, spor performansı ile ilişkisi bulunan genlerin de araştırılmasını sağlamıştır. Araştırmacılar sporla ilgili genlerin incelendiği bu alanı “Spor Genetiği” olarak adlandırmıştır. Günümüzde 120 genin atletik performansla ilişkisi gösterilmiştir. Bu genlerin bir kısmının dayanıklılık sporcularında ve güç sporcularında farklılıklar gösterdiği keşfedilmiştir. Dayanıklılık sporcuları ACE, ACTN, PPARA gibi genlerin bir çeşidini yüksek frekansta taşırken, kuvvet sporcularının farklı bir çeşidini taşıdığı gösterilmektedir. Bu çalışmada, spor genetiği ile ilgili yapılmış çalışmalara sistamatik alan yazın taraması yapılmış, dayanıklılık ve güç/kuvvet ile ilişkisi sıklıkla çalışılan genler özetlenmiştir